Spis treści:
Młoda Polska jako epoka literacka dała wiele wyjątkowych dzieł. Znana była również jako okres obyczajowych skandali, rozluźnienia norm obyczajowych. Jednym z ważnych przedstawicieli tego okresu jest Stanisław Przybyszewski – genialny teoretyk i twórca, który znany jest jednak bardziej z jego burzliwego życia.
Po okresie pozytywizmu w polskiej literaturze nastąpiła Młoda Polska. Była ona wówczas reakcją na skostniałe funkcje literatury, która skoncentrowana była głównie na sprawach społecznych, narodowych. Młoda Polska niosła ze sobą przełamanie tych zasad – indywidualizm, sztukę dla sztuki, wyzbycie się funkcjonalności literatury, która mogła skoncentrować się na realizacji osobistych celów artysty. Charakterystyczną cechą tego okresu było również formowanie się lokalnych cyganerii – bohemy.
Jedną z bardzo ważnych postaci Młodej Polski był Stanisław Przybyszewski, który nazywany był także Stachem. Ten czołowy przedstawiciel okresu modernizmu w Polsce był nie tylko utalentowanym twórcą, lecz również znanym skandalistą, który ciągle wdawał się w coraz to nowe romanse, łamał społeczne zasady, a także nie był rozumiany przez współczesnych. Nie przeszkodziło mu to jednak w stworzeniu wokół siebie dużej grupy zafascynowanych nim osób.
Początki życia Stanisława Przybyszewskiego
Stanisław Przybyszewski urodził się w miejscowości Łojewo 7 maja 1868 roku w rodzinie wiejskiego nauczyciela.
Początkowo pobierał nauki w gimnazjach w Toruniu oraz w Wągrowcu. Potem wyjechał na studia do Berlina.
Stanisław Przybyszewski w Berlinie
To właśnie okres berliński był dla Stacha Przybyszewskiego bardzo ważnym, przełomowym momentem w jego życiu. Nawiązał on wówczas kontakty z lokalnymi artystami, w tym między innymi z malarzem Edwardem Munchem oraz ze szwedzkim pisarzem Augustem Strindbergiem. Szybko stał się ważną postacią życia artystycznego Berlina. To w tym okresie poznał on między innymi norweską pianistkę Dagny Juel, z która potem się ożenił.
W tym okresie powstały jego pierwsze publikacje, w tym między innymi Zur Psychologie des Individuums. I. Chopin und Nietzsche. II. Ola Hansson (O psychologii jednostek), Totenmesse (Msza żałobna, Requiem Aeternam), De Profundis, Dzieci szatana czy Im Malstrom.
Wyjazd Przybyszewskiego do Krakowa
Pod koniec wieku XIX Stanisław Przybyszewski przeniósł się do Krakowa, gdzie stał się redaktorem naczelnym czasopisma Życie. Wówczas ukształtowała się jego rola jako programowego przywódcy okresu Młodej Polski. To właśnie wtedy powstał młodopolski manifest Confiteor, a także inne dzieła, w tym między innymi Na drogach duszy.
Dalsza twórczość Stanisława Przybyszewskiego
Przybyszewski znany jest także z dzieł takich, jak: Mocny człowiek, Synowie ziemi, Dzieci nędzy, Androgyne, Nad morzem, Goście, Dla szczęścia, Śnieg, Śluby.
W swoich dziełach poruszał różnorodną tematykę, między innymi dotyczącą kontaktów międzyludzkich, konfliktu płci, fatalizmu, śmierci. Bohaterami jego dzieł bardzo często były osoby o wypaczonej moralności.
Także Stanisław Przybyszewski zafascynowany był kwestiami satanizmu, demonologii, czego przykładem jest między innymi Geneza zła. Pochodzenie i kult szabatu czarownic, satanizmu i czarnej mszy (ezoteryzm i entuzjazm). Pod koniec życia tworzył między innymi dzieła o tematyce patriotycznej. Znany był również ze swoich wspomnień literackich. Zawarł je w dziele Moi współcześni, które zostało wydane już po jego śmierci.
Stanisław Przybyszewski zmarł 23 listopada 1927 roku w miejscowości Jaronty znajdującej się na Kujawach, blisko swojego miejsca urodzenia. Został pochowany na cmentarzu w miejscowości Góra przy lokalnym kościele. Tam znajduje się również jego nagrobek, na którym znajduje się inskrypcja Meteor Młodej Polski.
